IJsselgemeenten: “Dankzij de trainees van SV Land zijn we op volle sterkte”
In een krappe arbeidsmarkt is het moeilijk mensen vinden. Zeker als de politieke en maatschappelijke consensus steeds hogere eisen stelt aan handhavingsspecialisten. De IJsselgemeenten riepen de hulp in van SV Land en ontdekten de voordelen van het traineeship Naleving & Rechtmatigheid.
Marga van Velsen is al meer dan dertig jaar werkzaam bij de IJsselgemeenten, voorheen de gemeente Capelle aan den IJssel. Ook haar collega Fred Struik werkt er al jaren.
Marga is als unithoofd verantwoordelijk voor twee teams: het team Handhaving en het team Debiteuren. Fred is senior medewerker Handhaving en ook meewerkend voorman. Hij coordineert de handhaving voor de gemeente en is daarnaast ook trainer en BOA.
Op welk moment dachten jullie: we moeten wat?
Marga: “We doen eigenlijk al jaren zaken met SV Land als we specialisten nodig hebben voor de sociale zekerheid. We hebben hier in de afgelopen jaren Handhavingsspecialisten gehad, maar ook sociale rechercheurs, specialisten Voorliggende Voorzieningen en Inkomensconsulenten. Soms in detachering en zo nu en dan vindt SV Land voor ons een goed gekwalificeerde kandidaat voor een vast contract bij de gemeente.
Echter, doordat we fuseerden en het bijstandsbestand enorm groeide kwam er geleidelijk aan steeds meer werk bij. Tegelijk werd het steeds moeilijker om goeie mensen te vinden. Niet iedereen kan dit werk doen, tenslotte! Er wordt veel van je gevraagd als het gaat om zowel kennis als skills.”
Niet iedereen kan dit werk doen. Er wordt veel van je gevraagd als het gaat om zowel kennis als skills.
Fred: “Er is altijd een mogelijkheid om mensen intern op te leiden, bijvoorbeeld van inkomensconsulent naar handhaver, maar dat kost veel tijd en ook bij andere gemeentelijke afdelingen is het springen om mensen.
SV Land kent het werkveld en heeft een goed idee van wat wij zoeken. Daarom hebben we de hulp van SV Land ingeroepen en die kwamen toen met het idee om twee onervaren mensen te zoeken die door SV Land opgeleid én begeleid zouden worden.”
Marga: “SV Land kwam met een idee waar we geen ‘nee’ tegen konden zeggen: we hebben er immers geen zorgen aan en we kregen door de trainee-constructie er niet twee, maar eigenlijk drie specialisten erbij. Ook de ervaren handhavingsspecialist die de twee trainees begeleid werkt feitelijk voor ons. Zo zijn we in één klap op volle sterkte. Daarnaast kunnen we de trainees na 1 jaar kosteloos overnemen van SV Land. Wat wil je nog meer?”
Wat maakt dit werk zo specialistisch?
Fred: “Het vergt zowel verregaande kennis van wet- en regelgeving als een bepaalde set aan soft skills.
Een goede handhaver moet stevig in zijn schoenen staan, maar ook goed en netjes werken. Hij moet niet bang zijn voor de confrontatie, maar tegelijkertijd met tact en inlevingsvermogen opereren. Hij moet verbaal zijn mannetje kunnen staan en eager zijn: zowel om iets te bereiken als om de vakkennis op peil te houden. Hij moet een neus voor fraude hebben, maar niet te rigide zijn in de benadering van onze klanten.
Niet iedereen die fraude pleegt doet dat met opzet en handhaving ligt in Nederland de laatste jaren enorm onder een vergrootglas bij de media en politiek. Daar moet je een beetje gevoel voor hebben.”
Handhaving ligt de laatste jaren enorm onder een vergrootglas in Nederland. Daar moet je wel een beetje gevoel voor hebben…
Marga: “Het is natuurlijk belangrijk om de wet te handhaven en om fraude te bestrijden. Maar de preventieve werking van goede handhaving is misschien nog wel belangrijker. Daarom doen we ook veel aan voorlichting en communicatie. We organiseren hier zelfs klasjes om nieuwe bijstandsgerechtigden uit te leggen wat hun rechten en plichten zijn.
We zijn er niet om geld te verdienen voor de gemeente, maar om ervoor te zorgen dat een ieder dat krijgt waar hij of zij recht op heeft. Rechtvaardigheid voorop dus!”
Wat voor mensen zijn geschikt voor dit werk?
Fred: “Dat is eigenlijk niet in een zin te vangen. We zoeken hbo-plussers, liefst met ervaring. Maar die ervaring hoeft niet in handhaven an sich te zitten.
De ene trainee die we hebben rondlopen, komt bijvoorbeeld uit de GGZ. Hij heeft veel ervaring met heftige gesprekken en is er goed in om mensen ‘mee’ te krijgen. De ander is een net afgestudeerde rechtenstudente die verbaal erg sterk is en enorm leergierig is. Zij is juist weer sterk in confrontatie en het correct toepassen van de regels.
Beiden zijn young professionals tussen de 25 en de 30. We waren al enthousiast toen SV Land met hen op de proppen kwam en dat zijn we nog steeds. De idee is om hen binnen een jaar klaar te stomen voor het vak, maar eigenlijk zijn ze nu al bijna op het niveau waar we ze willen hebben (beiden begonnen op 1 mei 2022, red.). Regelmatig kunnen we hen al zelfstandig inzetten, alleen op huisbezoek sturen we ze nog niet alleen.”
De trainees die we nu hebben zijn leergierig, multi-inzetbaar en al binnen enkele maanden zelfstandig inzetbaar.
Marga: “We zorgen er overigens voor dat ze mulit-inzetbaar zijn en ze kunnen dus ook meer dan handhaving alleen. Ook de screening van nieuwe aanvragen op de belangrijkste fraude-kenmerken en het recht op voorliggende voorzieningen bijvoorbeeld.”
Fred: “Eigenlijk is het het mooist als je verschillende karakters en vaardigheden binnenkrijgt. Als je een team hebt zoals het team in onze gemeente, kan je dossiers zo verdelen dat iedereen in zijn kracht gezet wordt en de dossiers krijgt die bij hem of haar passen. Dat is echt ontzettend leuk om te zien!”
Zou je deze constructie ook aan andere gemeenten aanbevelen?
Fred: “Sterker nog: dat doe ik al! Ik zit in diverse regionale overleggen en overal zijn dezelfde problemen. We hebben allemaal een tekort aan personeel en vissen allemaal in dezelfde vijver. Maar: die vijver is niet zo vol… We kunnen beter de handen ineenslaan en nieuwe mensen opleiden in dit prachtige vak. Daar hebben we op de lange termijn ook wat aan.”
Marga: “SV Land levert ons precies die mensen die alles in zich hebben om te slagen in dit werkveld en levert ook nog eens de opleiding en begeleiding erbij. Kortom: een feestje in deze krappe arbeidsmarkt dat twee young professionals met een goed stel hersens voor ons kiezen!”